Το μυστήριο της Ιερής Εξομολόγησης για παιδιά
Εισαγωγή: Ξέρουμε παιδιά ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας υπάρχουν πολλά Ιερά Μυστήρια, που είναι εντελώς απαραίτητα για την πνευματική ζωή του πιστού. Για να υπάρχουμε ως χριστιανοί, πρέπει να μετέχουμε σε όλα τα Ιερά μυστήρια, που τα έχει ιδρύσει ο ίδιος ο Κύριος και η Εκκλησία του, για να τροφοδοτούνται πνευματικά οι πιστοί, να αντιστέκονται στους πειρασμούς και να γίνουν κληρονόμοι της Βασιλείας του θεού. “Έτσι με το άγιο Βάπτισμα γινόμαστε μέλη της Εκκλησίας του Χριστού, συγχωρούνται οι αμαρτίες μας και αρχίζουμε την καινούργια χριστιανική ζωή. Με τη συμμετοχή μας στο Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας παίρνουμε μέσα μας τον ίδιο τον Κύριο, που μας μεταμορφώνει εσωτερικά, μας ενώνει μαζί του και μας οδηγεί στη σωτηρία και θέωση. Με το μυστήριο του Γάμου θεμελιώνεται η καινούργια οικογένεια, ευλογείται η αγάπη και χαρίζεται η ενότητα στο νέο ζευγάρι. Με το μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου παρακαλεί η Εκκλησία για την ψυχική και σωματική θεραπεία του αρρώστου και ούτω καθεξής.
Εμείς σήμερα θα κάνουμε λόγο για το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως και Μετανοίας, στο οποίο προσερχόμαστε ή πρέπει να προσερχόμαστε όλοι μας τακτικά.
1. Τί ξέρουν τα παιδιά για το Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως.
Καταρχήν θέλω να κάνω μία γενική ερώτηση. Τί ξέρετε σεις για το Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως; Είτε θεωρητικά από όσα έχετε διδαχθεί, είτε πρακτικά από όσα βλέπετε και ακούτε γύρω σας σχετικά.
(…. Ας αφήσουμε τα παιδιά να μιλήσουν ελεύθερα.. Καλό είναι όλα τα παιδιά να πουν τη γνώμη τους. Σ’ αυτό να τα βοηθήσει ο ομαδάρχης με κατάλληλες ερωτήσεις να μιλήσουν προσωπικά. Είτε από την πείρα τους, είτε από όσα έχουν ακούσει).
2. Ίδρυση του Μυστηρίου της Εξομολόγησης.
Ας έρθουμε τώρα παιδιά σε πιο συγκεκριμένα ερωτήματα που θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε την αναγκαιότητα της συμμετοχής μας στο ιερό μυστήριο, αλλά και τον σωστό τρόπο συμμετοχής. Ποιος ίδρυσε παιδιά και με ποιο τρόπο το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως και Μετανοίας; θυμάστε τα λόγια της ιδρύσεως;
….Το ίδρυσε ο ίδιος ο Κύριος όταν έδωσε στους απόστολους την εξουσία να συγχωρούν τις αμαρτίες των ανθρώπων. Στην πρώτη εμφάνιση του στους μαθητές του ο Κύριος τους είπε τα έξης συγκλονιστικά:
«Ειρήνη υμίν. Καθώς άπέσταλκέ με ο Πατήρ κάγώ πέμπω υμάς. Και τούτο ειπών ενεφήσησε και λέγει αυτοίς Λάβετε Πνεύμα Άγιον. Αν τίνων άφητε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς αν τίνων κρατήτε, κεκράτηνται.»(Ιωάν. 20,21-23). Που σημαίνει: «Έχετε ειρήνη μέσα σας και μεταξύ σας. Όπως έστειλε εμένα ο Πατέρας να φέρω τη σωτηρία και λύτρωση στον κόσμο έτσι και εγώ στέλνω εσάς. Έπειτα από τα λόγια αυτά φύσηξε στα πρόσωπα τους και τους λέγει: Λάβετε Πνεύμα Άγιο. Σε όποιους ανθρώπους συγχωρείτε τις αμαρτίες, θα είναι συγχωρεμένες και από το Θεό. Σε όποιους δεν τις συγχωρείτε, θα μείνουν για πάντα ασυγχώρητες.»
Αλλά και στην τελευταία πριν από την Ανάληψη του εμφάνιση στους μαθητές του, τους τονίζει την μεγάλη ανάγκη να κηρύξουν την μετάνοια και την άφεση των αμαρτιών σε όλο τον κόσμο.
«Κηρυχθήναι επί τω ονόματι αυτού μετάνοιαν και άφεσιν αμαρτιών εις πάντα τα έθνη». (Λουκά 24,47.)
Ώστε λοιπόν το μυστήριο της Μετανοίας και Εξομολογήσεως δεν είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα ,ούτε εφεύρεση των παπάδων. Είναι θεοσύστατο, γι’ αυτό και η Εκκλησία μας το έχει συμπεριλάβει ανάμεσα στα επτά Μυστήρια ως απαραίτητα για τη σωτηρία του ανθρώπου.
3. Τί σημαίνει για τα παιδιά Μετάνοια και Εξομολόγηση.
θα ήθελα να κάνω ένα πολύ προσωπικό ερώτημα. Για σας τα συγκεκριμένα παιδιά της ομάδος μας τι ακριβώς σημαίνει Μετάνοια και Εξομολόγηση; Την κρίνετε απαραίτητη;
(…. Να προτρέψει ο ομαδάρχης τα παιδιά να μιλήσουν με ειλικρίνεια και απλότητα. Ο ίδιος προσθέτει: Μετάνοια σημαίνει αναγνώριση των σφαλμάτων μας, συναίσθηση της ενοχής μας και σταθερή απόφαση να βαδίσουμε τη χριστιανική ζωή. Εξομολόγηση είναι η ομολογία του σφάλματος και της ενοχής. Μια ομολογία που τη λέμε στον εξομολόγο, αλλά στην ουσία την απευθύνουμε στο Θεό. Είναι πολύ χαρακτηριστική η προτροπή του ιερέα προς τον εξομολογούμενο που υπάρχει στην ευχή της εξομολόγησης: «Αδελφέ… ου γαρ εμοί άναγγέλεις, αλλά τω θεώ εν ω ίστασαι». Δηλαδή, αδελφέ μου που ήρθες στην εξομολόγηση. Δεν εξομολογείσαι σε μένα, αλλά στο Θεό, μπροστά στον οποίο βρίσκεσαι. Είναι συγκλονιστική πράγματι παιδιά η συναίσθηση ότι την ώρα της εξομολογήσεως βρίσκομαι μπροστά στο Θεό!).
4. Απαραίτητη η Εξομολόγηση και μετά το Βάπτισμα.
Είναι όμως, αναγκαία και απαραίτητη αυτή η ομολογία των αμαρτιών και η εξομολόγηση, αφού με το βάπτισμα συγχωρούνται όλες οι αμαρτίες;
(…. Βέβαια ο πιστός καθαρίζεται με το Βάπτισμα από όλες τις αμαρτίες του, αλλά δεν παύει να αμαρτάνει και να δέχεται πειρασμούς και επιθέσεις από τον διάβολο. Για όσες λοιπόν αμαρτίες θα κάνει ο άνθρωπος μετά το Βάπτισμα, υπάρχει το φιλάνθρωπο μυστήριο της Μετανοίας και Εξομολογήσεως, που καθαρίζει και αποκαθιστά τον άνθρωπο στην λαμπρότητα του Βαπτίσματος. Εφόσον ο άνθρωπος ζει στον κόσμο αυτό είναι αδύνατο να μην αμαρτήσει. Και όσο θα έχει μέσα του ασυγχώρητες τις αμαρτίες αυτές, η ζωή του θα δηλητηριάζεται και η πνευματική πρόοδος θα είναι ανύπαρκτη)
5. Ποια η σωστή προετοιμασία για την Εξομολόγηση.
Αφού το μυστήριο της Μετανοίας και Εξομολογήσεως έχει τόση μεγάλη σημασία, πώς πρέπει να προσερχόμαστε σ’ αυτό; Με ποια αισθήματα και με ποια προετοιμασία; Το ερώτημα είναι πολύ πρακτικό και θέλω τη γνώμη του καθενός σας.
…. Πρέπει να πηγαίνουμε στην εξομολόγηση με αγνή διάθεση, με συναίσθηση της ενοχής, με ειλικρίνεια στην ομολογία και με συντριβή στην καρδιά.
Πρέπει να πηγαίνουμε και καλά προετοιμασμένοι. Τι σημαίνει παιδιά προετοιμασία για την εξομολόγηση;
…. Προκειμένου να πάω στην εξομολόγηση πρέπει να βρω λίγη ήσυχη ώρα, να σκεφθώ καλά όλα όσα έχω κάνει, να τα γράψω σ’ ένα χαρτί και να πάω στον εξομολόγο να τα πω όλα.
Χωρίς να κρύψω τίποτα.
Κλείσιμο: Όταν, παιδιά, προσερχόμαστε στην εξομολόγηση με τόσο καλή προετοιμασία, με αγνή την διάθεση, όπως είπαμε και με συντριβή στην καρδιά, τότε ο Θεός, δια μέσου του ιερέα, συγχωρεί όλα τα αμαρτήματα μας, όποια και αν είναι αυτά: «Τα εκούσια και τα ακούσια ( αυτά που κάναμε με τη θέληση μας η άθελα μας), τα εν λόγω και εν έργω, τα εν γνώσει και αγνοία, τα εν νυκτί και εν ημέρα”. ( δηλ. τα κρυφά και τα φανερά). Και επειδή το μυστήριο της Μετανοίας έχει τόση μεγάλη αξία και σημασία στη ζωή μας, στους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού γινόταν δημόσια, μπροστά σ’ όλους τους Χριστιανούς. Μέσα στο ναό άκουαν και συμμετείχαν όλοι. Αργότερα όμως, επειδή έγιναν πολλοί οι χριστιανοί, καθιερώθηκε η μάλλον περιορίστηκε να γίνεται η εξομολόγηση μόνο μπροστά στον πνευματικό. Έτσι εξασφαλίζεται μ’ ένα τρόπο απόλυτο η μυστικότητα και το απόρρητο της εξομολόγησης. Μόνο ο Θεός τα ξέρει και ο πνευματικός, ο οποίος δεσμεύεται και δεν λέγει τίποτα και πουθενά.
Τελειώνω με τα χαρακτηριστικά λόγια της ευχής της συγχώρησης, που είναι πολύ χαρακτηριστικά: «Όσα επείπες τη εμή ελαχίστη ταπεινότητι και όσα ουκ έφθασας ειπείν ή κατ’ αγνοίαν ή κατά λήθην, οιονδήποτε, ο Θεός συγχωρήσει σοι, εν τω νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι… Περί δε των εξαγορευθέντων αμαρτημάτων, μηδεμίαν φροντίδα έχων, πορεύου εις ειρήνην». Δηλαδή, όσα εξομολογήθηκες σε μένα τον ταπεινό ιερέα αλλά και όσα ξέχασες η δεν γνωρίζεις, να σου τα συγχωρήσει ο Θεός τώρα και για πάντα… Για όσα αμαρτήματα εξομολογήθηκες μη σε νοιάζει πλέον καθόλου, για το λόγο αυτό πήγαινε στην ειρήνη του Θεού.
Νομίζω πώς μετά από όλα αυτά, το συμπέρασμα βγαίνει αβίαστα:
Καλή προετοιμασία για σωστή εξομολόγηση.
